Αναμνήσεις ενός ναυτικού (Η συνέντευξη του Γιάννη Λαζού στον εγγονό του)

Ε: Λοιπόν παππού πώς αποφάσισες να πας στα καράβια;  Ποιο ήταν το κίνητρο;

Π: Αποφάσισα από ζήλεια. Εκτίμησα ότι τα πρώτα παιδιά που ήρθαν απ'τα βαπόρια έδωσαν μια οικονομική ώθηση .Το 1960 παραμονή Πρωτοχρονιάς φύγαμε 4 παιδιά μαζί από το χωριό Κέφαλος και πήγαμε Πειραιά , για να βρούμε περισσότερες δυνατότητες για δουλειά στα βαπόρια .

Ε: Σε τι ηλικία πήγατε ;

Π: Εγώ ήμουν 14 χρονών και οι φίλοι μου το ίδιο .(Γεννηθείς 1946)

 Ε: Τελικά πιάσατε δουλειά;

Π: Πράγματι σε 1 βδομάδα βρήκα δουλειά σε ένα ψαράδικο για αρχή με το όνομα Αργοναύτης . Αυτό  ψάρευε στην νότια Λιβύη.

 Ε: Τι ψαρεύατε;

Π: Από μπαρμπούνια έως μαρίδα. Στα ταξίδια που κάναμε με την ανεμότρατα (είδος ψαράδικου) από Πειραιά-Λιβύη οι μεγαλύτεροί μου οικογενειάρχες κάνανε συζητήσεις ότι τα παιδιά τους θα τα στέλνανε στα βαπόρια για καλύτερη εργασία και μισθό.

Ε: Αφού άκουσες αυτή τη συζήτηση τι έκανες μετά;

 Π: Αποφάσισα να ξεμπαρκάρω,  αλλά ο ιδιοκτήτης με καλούσε να γυρίσω πίσω απ'τις διακοπές μου απ το χωριό. Δεν πήγα όμως. Προσπαθούσα να βρω βαπόρι επί 1 μήνα στον Πειραιά.

Ε: Όλο αυτό το διάστημα τι έκανες εκεί πέρα;

Π: Βόλτες και αναζήτηση δουλειάς .

Ε: Τελικά βρήκες αυτό που ήθελες ;

Π: Ναι βρήκα δουλειά σε φορτηγό λίμπερτι ( απλά εμπορικά βαπόρια αμερικάνικα που εξυπηρέτησαν στον Β' παγκόσμιο πόλεμο). Μπάρκαρα από το Σουέζ της Αιγύπτου , με μισθό στην αρχή 700 δραχμές.

Ε: Ήταν καλά λεφτά για τότε ;

Π: Ναι, ήταν , αλλά επιβαρύνθηκα τα αεροπορικά εισιτήρια και δούλευα επί 4 μήνες για να ξεχρεώσω.

Ε: Τι βαθμό είχες στο φορτηγό;

Π: Ήμουν καμαροτάκι (σερβιτόρος) ,αλλά προσπαθούσα να βοηθάω στην κουβέρτα ( χώρος του βαποριού) στο απόπλου και κατάρτου( δέσιμο - λύσιμο) στα λιμάνια και γι' αυτό ο καπετάνιος με έκανε ναύτη . Που τότε έπαιρνε 3000 δραγμές.

Ε: Είχε πολλούς κινδύνους αυτή η δουλειά ;

Π: Οι κίνδυνοι ήταν πολλοί στα πρώτα βαπόρια. Τώρα έχουν λιγοστεψει.

 Ε: Τι κίνδυνοι υπήρχαν;

Π: Εκτός από τις τρικυμίες στους ωκεανούς ,στα παλιά βαπόρια υπήρχαν οι μπίντες τα παλάγκα ( το σκηνι με το παλαγκο που τραβούσαν την μπιντα με το φορτίο δεξιά κι αριστερά).

Ε: Μπορείς να μου αναφέρεις ένα περιστατικό;

Π: Για παράδειγμα στην Γένοβα της Ιταλίας η άγκυρα μας είχε πιάσει άλλη ξένη άγκυρα μέσα στο λιμάνι και η προσπάθεια μας να απαλλαχτούμε τελικά είχε αποτέλεσμα . Πέρασα ένα συρματόσκοινο στην άλλη άγκυρα και βουλιάξαμε την δική μας. Μετά έπρεπε να λασκάρουμε το συρματόσκοινο για να πέσει στον πάτο η άλλη άγκυρα . Εγώ κι ένα δεύτερο άτομο από την Νισυρο λασκάραμε το συρματόσκοινο και απ'το πολυ το βάρος της το σύρμα μας έφυγε απ'τα χέρια και στο γυρισμο μου να φύγω απ'την μπίντα (δύο σίδερα μιτερά που δένει πάνω το σκαφος ) η γάσα (άκρα του σύρματος ) με βρήκε στην φτέρνα του ποδιού μου . Φορούσα παπούτσια και με έκανε μια σβούρα λες και χόρευα ζεϊμπέκικο.

 Ε: Κανένα άλλο έχεις να μου διηγηθείς ;

Π: Δεύτερος κίνδυνος που πέρασα ήταν σε ένα άλλο λίμπερτι καναδέζικο. Πήραμε φορτίο από την Αμερική για την Νότιο Κορέα και στα 400 μιλια από την ακτή της Ιαπωνίας μείναμε από πετρέλαιο .

Ε: Τότε τι έγινε και τι κάνατε εκείνη την ώρα;

 Π: Η  εταιρία μας έστειλε δεύτερο βαπόρι. Δεθήκαμε με το σύρμα με ασφάλεια και με την άγκυρα,  αλλά δυστυχώς τα δυο πλοία, όγκοι μεγάλοι, σπάσανε τα σύρματα καθώς τραβούσανε .Έπειτα περιμέναμε ρυμουλκό απο τη Ιαπωνία για να μας παραλάβει.

Ε: Πόσες μέρες κάτσατε ακυβέρνητοι στον Ειρηνικό ωκεανό;

Π: Μείναμε 12-15 μέρες και στη διάρκεια αυτή τον ημερών μας βρήκε μεγάλη φουρτούνα . Ένα άλλο ελληνικό πλοίο βούλιαξε - μας ενημέρωσε ο μαρκόνης (ασυρματιστής) του πλοίου μας .Αφού φτάσαμε στην Ιαπωνία και πήραμε πετρέλαιο για να συνεχίσουμε το ταξίδι μας προς την Νότιο Κορέα, εγώ βγήκα έξω βόλτα στην πόλη στο Τόκυο .Εκεί συνάντησα μια παρέα Ελλήνων να μιλάνε ελληνικά στο δρόμο έξω από μια βιτρίνα ενός μαγαζιού.

Ε: Και τι τους είπες;

Π: Παιδιά, Έλληνες;  Και μου απάντησαν φυσικά και ναυαγοί! Ήταν αυτοί απ'το βαπόρι που βούλιαξε και τότε ένιωσα φόβο. Έπειτα τυχαία σε δεύτερο ναυτολόγιο σε βαπόρι ψαράδικο στην Ν. Αφρική συνάντησα δυο παιδιά από το βαπόρι που είχε βουλιάξει στον Ειρηνικό ωκεανό.

Ε: Σου είπαν πως σωθήκαν;

 Π: Το βαπόρι βούλιαξε και τους έδωσαν  βοήθεια κατά τα λεγομενά τους. Μαζεύτηκαν τριγύρω τους οκτώ βαπόρια και τους προσφέρανε βοήθεια .

Πετάξανε όλα τα λάδια απ'το σουφρανο ( η κατεύθυνση του αέρα προς το πλοίο) του καιρού (το λάδι έχει την ιδιότητα να μην αφρίζει το κύμα ,γίνεται βουβό) και μετά οι καπετάνιοι τον άλλων βαποριών τους δίνουν διαταγή να πέσουν στην θάλασσα . Οι βάρκες που είχαν ρίξει στην θάλασσα και ένα πλοίο που είχε χαμηλώσει την μπίντα προς την μεριά της θάλασσας με ένα δίχτυ σκοινένιο με μεγάλα μάτια ψάρεψε τους περισσότερους και μαζί με την βοήθεια του πληρώματος. Το πλοίο ήταν σουηδέζικο.

Το συγκεκριμένο άτομο που μου διηγούνταν την ιστορία γύρισε το κεφάλι του και είδε ένα βαπόρι από πάνω του . Με την δεύτερη βουτιά που έκανε το βαπόρι απ'το κύμα κατάφερε και πιάστηκε στο σκοινί και το επόμενο κύμα τον βοήθησε να μπει μέσα στο βαπόρι. Αυτά έχω να πω από τις περιπέτειες μου που δεν τελειώνουν.

Ε: Μέχρι πότε συνέχισες να δουλεύεις σε φορτηγά καράβια;

 Π: Δυστυχώς στο επόμενο μπάρκο το βαπόρι πήγαινε στην Αμερική το 1971-1972 κάπου εκεί. Αποφάσισα να εγκαταλείψω το πλοίο και να μείνω έξω λάθραίος στην Αμερική.

Ε: Γιατί το έκανες αυτό;

Π: Γιατί τα λεφτά στα βαπόρια ήταν λίγα - 4000 δραχμές-  και στην Αμερική που εργαζόμουνα ως λαντζέρης και αργότερα βοηθός μάγειρα έπαιρνα τα τετραπλάσια σε δραχμές, γιατί ήταν δολάρια. Το πρόγραμμα μου ήταν το μήνα να τρώω 100 δολάρια,  να στέλνω 100 στους γονείς και τα υπόλοιπα να τα βάζω στην τράπεζα. Έπειτα ο πατέρας μου μετά από 4 μήνες το έπιασε το νόημα και μου στέλνει ένα τραγουδάκι ή ποιήμα πε'στο όπως θες. Άκου:

Μου στέλνεις τον ιδρώτα σου παιδί μου

κάθε μήνα για να ποτίσω τους ανθούς όπου τους λεν' πατρίδα ,

 να ωριμάσουν οι ανθοί να σπείρεις να θερίσεις

 προτού να φύγω απ'την ζωή να τους καλλιεργήσεις .

Παππούς Αντώνης Λαζός

 Ε: Πόσο καιρό κάθισες στην Αμερική;

Π: Κάθισα 11 μήνες. Η αστυνομία στους 11 μήνες έπιασε ένα παιδί Έλληνα, που δουλεύαμε μαζί στο ίδιο εστιατόριο και  άλλους δυο μαζί με εμένα. Με κράτησαν 7 μήνες στην Νέα Υόρκη και με δικά μου έξοδα γύρισα στην Ελλάδα με το 3000 δολάρια περίσσεμα με το όνειρο να κάνω ψαράδικο. Αλλά οι γονείς μου ήταν γεωργοί και δεν με άφησαν να ακολουθήσω αυτό το επάγγελμα.

Το επάγγελμα του ναυτικού έχει και χαρές και λύπες << όπου λιμάνι και καϊμος και ομορφιές >>. Η ζωή του ναυτικού στα λιμάνια είναι η διασκέδαση και λίγο ενδιαφέρεται για τις ομορφιές των πόλεων. Τέλος οι ιστορίες του ναυτικού είναι πάρα πολλές ,γιατί περιπλανιέται από λιμάνι σε λιμάνι και το μόνο που κάνει είναι να λέει ιστορίες . Τώρα το επάγγελμα του ναυτικού έχει λιγότερους κινδύνους ,καλύτερα καράβια και καλύτερα λεφτά.

Απ'τις αναμνήσεις του Γιάννη Λαζού .

Γιάννης Χανόπουλος, Γ5